Edukativni program za mlade kritičare
Mreža festivala Jadranske regije poziva studente filmskih akademija i srodnih fakulteta, koji su zainteresovani da uče o pisanju filmske kritike, da se prijave na radionicu koja će se održati u okviru Filmskog festivala Herceg Novi.
Tekstovi polaznika radionice
Hipnoza – infantilnost kao suština samospoznaje
Jelena Ilić
Hipnoza (The Hypnosis), film Ernsta De Gira (Ernst De Geer), samim nazivom implicira na igru podsvesti i svesti, ipak – o čemu se zaista radi? Pratimo ljubavni par Veru (Asta Kamma August) i Andrea (Herbert Nordrum) čiji je odnos stavljen pred izazov društvenih očekivanja. Naizgled bezazlena situacija, takozvani pitch trening posvećen razvoju jedne sasvim površne aplikacije, od samog početka sa sobom nosi motiv samospoznaje. U strahu od mentorskog autoriteta, grupa ljudi spremna je da iz korena promeni ličnost, izgubivši sebe na tom, kratkom, pravolinijskom i jednosmernom putu. Vera, svojim protivljenjem nametnutim pravilima izaziva pometnju u hijerarhijskom sistemu uspostavljenom bez pokrića.
Mleko – apsurd mehanizma odbrane
Jelena Ilić
Mleko (Melk), debitantski film holandske rediteljke Stefani Kolk (Stefanie Kolk), prati ženu koja, nakon što izgubi dete, nastavlja da proizvodi mleko koje više nema kome da pruži. Robin se bori sa traumom u tišini, bez suvišnih reči i gestova. Njeni mehanizmi odbrane u borbi sa gubitkom zalaze u sve dublji apsurd. Možemo se zapitati: gde se povlači granica sa razumom?
Zemlja natopljena krvlju
Jovana Marković
Prvenac čileanskog režisera Felipea Galveza, pod nazivom Doseljenici (Los colonos) odiše izuzetnom umetničkom i idejnom preciznošću. Ovaj brutalni antivestern bavi se temama kolonijalizma i odnosa moći na vešt i pronicljiv način, dekonstruišući mentalitet tlačitelja i analizirajući prirodu nasilja. „Vaše ovce (...) sada su postale, tolike štetočine i toliko divlje da mogu da pojedu i svare i celog čoveka“, citat je kojim film otpočinje a u kojem leži suština surovosti ovog sveta.
U svetu koji neprestano teče i otiče
Jovana Marković
Drugom dugometražnom animiranom filmu letonskog reditelja Gintsa Zilbalodisa, dodeljene su mnoge bitne nagrade, uključujući Un Certain Regard u Kanu kao i Oskar za najbolje animirano ostvarenje. Flow (Straume/Poplava) dirljiva je priča o grupi neočekivanih saputnika koji pronalaze zajednički jezik u nesvakidašnjim okolnostima. Oni poput vode neprestano otiču, prilagođavaju se i preobražavaju.
Životinje u ostacima čoveka
Luka Mijatović
Flow je animirani film letonskog reditelja Gintsa Zilbalodisa, premijerno prikazan na Kanskom festivalu 2024. godine. Ubrzo nakon toga postiže status jednog od najuspešnijih filmova letonskog bioskopa. Na 97. dodeli Oskara osvojio je nagradu za najbolji animirani film. Flow prikazuje Velikih potop, prastari mit prisutan u govoto svakoj civilizaciji i kulturi. Međutim, ovoga puta, drevnu arhetipsku legendu o uništenju i obnovi, inherentnu ljudskom shvatanju sveta, gledamo iz perspektive mačke. Ovaj spoj ne bi bio toliko neobičan da nije reč o pokušaju da se u filmu životinje prikažu što uverljivije njihovoj pravoj prirodi, dok ih istovremeno gledamo kako efikasno upravljaju barkom u potrazi za spasom od poplave.
Anora – Od ljubavne melodrame do oštre socijalne drame (ili: Anora – dinamika ljubavi)
Marija Marković
Sean Baker, poznat po autentičnim i naturalističkim prikazima marginalizovanih pojedinaca, u filmu Anora donosi priču o junakinji između dvije stvarnosti – surove svakodnevice i svijeta bogatih, gdje ljubav, moć i status oblikuju živote. Film, koji je osvojio pet Oskara, uključujući nagrade za najbolji film, režiju, scenario i glavnu glumicu, uspijeva da spoji ličnu, intimnu priču sa univerzalnim društvenim pitanjima, čineći ga pristupačnim široj publici.
Melk - Jednoličnost boli
Marija Marković
Debitantski film Stefanie Kolk, Melk (2023), hvata se u koštac sa intimnim i bolnim iskustvom gubitka djeteta. Ova drama prati unutrašnji život Robin, čiji gubitak ostavlja duboku emocionalnu bol, dok njeno tijelo i dalje proizvidi mlijeko. Njena snažna potreba da to mlijeko donira majkama kojima je potrebno postaje način nošenja sa tugom, ali i veliki izazov.
Psima i odrešitim ženama - zabranjen ulaz
Mina Miljanić
Dugometražni igrani film Hipnoza, debitantsko ostvarenje, mladog švedskog reditelja Ernsta de Gira (Ernste de Geer) doživio je svoju svjetsku premijeru na 57. filmskom festivalu u Karlovim Varima, 2023. godine. Film prati mladi par Veru (Asta Kamma August) i Andrea (Herbert Nordrum), preduzetnike koji dobijaju priliku da predstave svoju aplikaciju u vezi ženskog reproduktivnog zdravlja na start up-u pred investitorima. U istom periodu, Vera prolazi kroz hipnoterapiju da bi ostavila cigarete, ali umjesto prestanka pušenja doživljava radikalnu promjenu ponašanja.
Rapid Eye Fame, Rapid Eye Shame
Mina Miljanić
„Scenario iz snova“ (Dream Scenario) je satirična nadrealna drama, kao i prvi američki film norveškog reditelja Kristofera Borglija (Kristoffer Borgli) koji potpisuje režiju, scenario i montažu. Film je premijerno prikazan na Filmskom festivalu u Torontu, 2023. godine, a činjenica da je nastao u produkciji renomiranog studija A24, te pod producentskim nadzorom Arija Astera (Ari Aster) i Larsa Knudsena (Lars Knudsen), sugeriše da se obraća specifičnoj, pažljivo profilisanoj publici. Odluka da Nikolas Kejdž (Nicolas Cage) tumači glavnog junaka dodatno pojačava interesovanje gledalaca koji su željni iščašenog humora.
Recept Garel: Ubaciti sve moguće, čak i Gretu Tunberg, ne mešati, servirati presno
Miomir Milosavac
Pri odabiru filma za gledanje Krstaški pohod: kako spasiti planetu najviše me je privukao opis filma i njegova dužina trajanja od svega 67 minuta. U pitanju je film glumca, reditelja i scenariste Luja Garela (Louis Garrel) iz 2021. godine, snimljen po scenariju koji su napisali Garel i poznati scenarista Žan-Klod Karijer (Jean-Claude Carrière). Žanrovski spada u komediju koja problematizuje i satirizuje dosadnu svakodnevnicu bračnih parova sa decom. Premisa deluje obećavajuće i originalno, ali film ne uspeva, a deluje da i ne pokušava, da ispuni očekivanja publike.
Od Blendera do Oskara
Miomir Milosavac
Na nedavnoj dodeli Oskara letonski film Poplava, ostvarenje reditelja Ginsta Zilbalodisa (Gints Zilbalodis) i koscenariste Matisa Kaže (Matīss Kaža), zabeležio je ogroman uspeh osvojiviši nagradu za najbolji animirani dugometražni film. Nominovan čak i u kategoriji za najbolji internacionalni film, te kao dobitnik i Zlatnog globusa, Poplava je postigao neočekivani uspeh postavši najgledaniji u letonskoj istoriji i ušavši u selekcije brojnih festivala.
Naše pravo da znamo sve
Mirjana Gabrić
Plastic Fantastic je četvrti dokumentarni film nemačke rediteljke Ise Willinger, čiji uvod počinje rečenicom: ,,postoji pet stotina više plastičnih čestica u moru, nego zvezda u našoj galaksiji“. Iako je fokus u filmu primarno ekološki, postavlja se i ozbiljno pitanje političkog uticaja i to na pravo slobode da budemo upućeni, ukoliko ono uopšte danas postoji.
Voleću te sa daljine
Mirjana Gabrić
Porodične drame, po prirodi teme nose sa sobom sumornu i iscrpnu energiju, ali reditelj Peter Hoogendoorn odlazi u suprotnom pravcu. On se bez ustručavanja koristi onim što je nezaobilazni teret svakog sukoba naročito porodičnog, a to je neprijatnost. Vođen iskustvom iz ličnog života, predočio je odnos sa svojim ocem u film koji ne beži od nje, već je ističe i stavlja u prvi plan kroz suočene glavne likove.
Golub koji sjedi na grani i promišlja o egzistenciji – Roy Andersson: Što je život?
Petra Novalija
Roy Andersson, majstor filmskog apsurda, završava svoju trilogiju o ljudskom postojanju filmom "Golub koji sjedi na grani i promišlja o egzistenciji" (2014), koji je osvojio Zlatnog lava na Venecijanskom filmskom festivalu. Film nudi seriju vinjeta u kojima groteskni, beživotni likovi preživljavaju svakodnevicu dok se nad njihovim životima nadvija osjećaj tjeskobnog besmisla. Drugim riječima, film koji podsjeća na loše dane u životu svakog gledatelja – samo s malo boljom rasvjetom.
Melk Stefanie Kolk: Kako žena pamti gubitak?
Petra Novalija
Debitirajući u dugometražnoj formi, nizozemska redateljica i bivša biofizičarka Stefanie Kolk donosi Melk, intimnu studiju tuge i fizičke traume. Film je premijerno prikazan na festivalu u Locarnu, gdje je privukao pozornost zbog suptilne, ali upečatljive vizualne naracije. Kroz priču o mladoj ženi čije tijelo i dalje luči mlijeko nakon mrtvorođenja djeteta, Melk se bavi pitanjem kako tijelo pamti gubitak i kako proces tugovanja postaje fiziološki opipljiv.